ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Το λεμφικό σύστημα όπως και το φλεβικό έχει μία μόνον κατεύθυνση από τους ιστούς προς τη καρδιά. Αποτελείται από ένα μεγάλο αριθμό ποικίλων αγγείων και λεμφαδένων. Τα μικρά λεμφικά τριχοειδή μέσα στους ιστούς απορροφούν το υγρό από το κυτταρικό μεταβολισμό μαζί με μεγαλομόρια (τοξίνες, πρωτείνες, μικρόβια…), τη λεγόμενη λέμφο. Αυτά ενώνονται και σχηματίζουν λεμφικά αγγεία τα οποία μεταφέρουν τη λέμφο προς τη καρδιά. Τα μικρά επ’ πολλής λεμφαγγεία και τα μεγάλα εν ΄ τω βάθη συνδέονται μεταξύ τους με αναστομωτικά αγγεία. Τα λεμφαγγεία στην πορεία τους συναντούν σταθμούς που ονομάζονται λεμφαδένες οι οποίοι φιλτράρουν τη λέμφο καταστρέφοντας ανεπιθύμητες ουσίες για τον οργανισμό. Τέλος τα λεμφαγγεία από όλους τους ιστούς συνενώνονται και σχηματίζουν τον το μεγαλύτερο λεμφαγγείο, τον Θωρακικό Πόρο μήκους 38 εκ. ο οποίος αδειάζει τη φιλτραρισμένη λέμφο στο φλεβικό σύστημα κοντά στη καρδιά.
ΠΑΘΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ
Υπό φυσιολογικές συνθήκες ένα ακέραιο λεμφικό σύστημα, ανατομικά και λειτουργικά, ανταποκρίνεται σ’ένα αυξημένο ποσοστό άχρηστων ουσιών από το μεταβολισμό με μεγάλη ικανότητα απομάκρυνσης των από τη μικροκυκλοφορία.
Σε περίπτωση μηχανικής ανεπάρκειας των λεμφαγγείων ( π.χ. μειωμένος αριθμός βαλβίδων ή απουσία αυτών, παράλυση προκαλούμενη από φάρμακα, τοξίνες ή φλεγμονώδεις ουσίες κ.λ.π.), χάνεται η ικανότητα τους να απομακρύνουν τη αναγκαία ποσότητα της λέμφου με αποτέλεσμα τη συσσώρευση πρωτεινών και υγρού στο μεσοκυττάριο χώρο με αποτέλεσμα τη δημιουργία οιδήματος- λεμφοιδήματος. Σε περίπτωση δυναμικής ανεπάρκειας, το ποσοστό υγρού και άχρηστων ουσιών είναι μεγαλύτερο της ικανότητας μεταφοράς του λεμφικού συστήματος με αποτέλεσμα το λεμφοίδημα. Σε συνδυασμό μηχανικής και δυναμικής ανεπάρκειας η απόφραξη των λεμφαγγείων προκαλεί μεταβολές στην ενδοφλεβική πίεση και ροή.
ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ
Η λειτουργία του λεμφικού συστήματος συμπληρώνει τη λειτουργία της αρτηριακής και φλεβικής κυκλοφορίας. Αποσκοπεί στη διατήρηση της ισορροπίας των υγρών στη μικροκυκλοφορία μετά από το κυτταρικό μεταβολισμό μέσω απορρόφησης, και στη μεταφορά των μεγαλομορίων και καταστροφή των βλαβερών ουσιών για τον οργανισμό. Ανάλογα με τις πιέσεις που ασκούνται εσωτερικά των αγγείων ( υδροστατική πίεση και κολλοειδωσμωτική πίεση πλάσματος ) και εξωτερικά ( μεσοκυτταρική πίεση και κολλοειδωσμωτική πίεση μεσοκυττάριου υγρού) και με τους μηχανισμούς διήθησης και απορρόφησης των υγρών και αερίων ενεργοποιείται ο μηχανισμός λειτουργίας των λεμφικών τριχοειδών που ακόμα δεν έχει καθοριστεί. Διάφορες θεωρίες επικρατούν για αυτόν τον μηχανισμό π.χ. άνοιγμα-κλείσιμο των μεσοενδοθηλιακών κενών της μεμβράνης των λεμφικών τριχοειδών , ή διάταση των ιστών όπου επιτρέπεται είσοδος του υγρού μέσα στα τριχοειδή, ή μεταβολές τη αρτηριακής πίεσης που επηρεάζουν τη μεσοκυττάρια πίεση και διηθείται πρωτεινικό υγρό στα λεμφικά τριχοειδή.
Η ροή της λέμφου καθορίζεται από τις βαλβίδες και τη σύσπαση των λείων μυικών ινών των αγγείων. Μηχανισμοί υπεύθυνοι που βοηθούν στη ροή της λέμφου είναι η μυική σύσπαση, η αρνητική πίεση τις κεντρικές φλέβες, οι διαφορές στη θωρακική πίεση και κοιλιακή πίεση και η εξωτερική πίεση μέσω της μάλαξης και της περίδεσης.